UNIQA to główny trzon nazwy towarzystwa ubezpieczeń jakim jest UNIQA Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. Wcześniej ubezpieczyciel działał pod firmą AXA Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. Był to podmiot, który szeroko oferował swoim klientom umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, zwane powszechnie polisolokaty. Gama produktów była naprawdę szeroka i wiele osób skusiło się na proponowaną ofertę.
Procedura zawierania umów wygląda podobnie u wielu osób. Agent przeprowadzający spotkanie zapewniał o dużych zyskach, które można osiągnąć lokując środki w ten produkt oraz o jego bezpiecznym charakterze. Niestety zbyt często ostateczny rezultat inwestycji okazywał się zgoła odmienny niż ten przedstawiany w materiałach reklamowych.
Spora grupa osób potraciła znaczną cześć pieniędzy, nierzadko oszczędności całego życia. Chcąc zrezygnować z dalszego zaangażowania kapitałowego, zderzali się oni jednak z koniecznością zapłaty znacznych kwot za to, że rozwiążą umowę przed terminem na jaki została zawarta.
Opłaty likwidacyjne
Klienci UNIQA, chcąc rozwiązać wcześniej zawartą umowę, ponosili z tego tytułu wysokie opłaty. Otóż towarzystwo ubezpieczeń nie wypłacało całej wartości środków (rachunku), która była zgromadzona przez ubezpieczającego, a jedynie określoną jej część. Zdaniem ubezpieczyciela kwota zatrzymana miała stanowić pokrycie wydatków związanych z umową, jednak była ona od nich niezależna. Często natomiast sięgała znacznej części zgromadzonych pieniędzy (nawet 90 lub 100 procent).
Sądy stanęły w obronie konsumentów i postanowienia wprowadzające tzw. opłaty likwidacyjne zostały uznane za niedozwolone. Podstawą takiego poglądu prawnego jest art. 3851 § 1 k.c., zgodnie z którym „Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.”.
Droga do uznania postanowień umownych za abuzywne (niedozwolone) oparta jest na zapatrywaniu, że taka konstrukcja umowna, która czyni rozwiązanie umowy ekonomicznie nieopłacalnym, rażąco narusza interesy konsumenta. Nie chodzi przy tym o zrównanie sytuacji stron i pokrycie uzasadnionych kosztów rozwiązania umowy, ale o nakładanie swoistej kary umownej za rozwiązanie umowy. Konsumenci stawali się przywiązani do polisy i albo mogli nadal tracić środki na skutek nietrafionych inwestycji ubezpieczyciela albo straciliby je od razu rozwiązując umowę. Do tego dochodzi także argument z wysokości zastrzeganych opłat likwidacyjnych, która była rażąco niewspółmierna.
Plan Inwestycyjny
Polisami, które były jednymi z najczęściej sprzedawanych przez towarzystwo UNIQA, były różne warianty Planu Inwestycyjnego. Poniżej wskazane są nazwy produktów, które pojawiały się najczęściej, choć oczywiście występowało ich o wiele więcej. Każdy przypadek wymaga odrębnej analizy, ale co do zasady, z każdej polisy możliwe jest odzyskanie opłaty likwidacyjnej.
- Plan Inwestycyjny Multi Progres
- Plan Inwestycyjny Selekt / Plan Inwestycyjny Selekt Pestiż
- Plan Inwestycyjny Multi / Plan Inwestycyjny Multi Pestiż
- Plan Inwestycyjny Systematicus
- Plan Inwestycyjny AXA
Opłata likwidacyjna – przedawnienie
Co do zasady przyjmuje się, że roszczeń związanych z opłata likwidacyjną można dochodzić w ciągu 10 lat od dnia rozwiązania umowy, lub w ciągu 6 lat, jeżeli umowa została rozwiązana po 8 lipca 2018 r.
W miejscu tym warto niemniej zwrócić uwagę na niedawną uchwałę Sądu Najwyższego (sygn. akt: III CZP 61/22), zgodnie z którą „Początek biegu terminu przedawnienia roszczenia konsumenta będącego ubezpieczonym lub ubezpieczającym z tytułu zwrotu świadczenia nienależnego, związanego z pobraniem przez ubezpieczyciela w trakcie trwania umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym opłat nie stanowiących kosztów udzielonej ochrony ubezpieczeniowej, na podstawie niedozwolonych postanowień umownych (art. 3851 KC), nie może rozpocząć się zanim konsument dowiedział się lub, rozsądnie rzecz ujmując, powinien dowiedzieć się o niedozwolonym charakterze postanowienia.”
Powyższe oznacza, że początek biegu terminu przedawnienia rozpoczyna swój bieg dopiero wówczas, gdy konsument dowiedział się o przysługującym mu prawie żądania zwrotu opłaty likwidacyjnej, a to może nastąpić dopiero wówczas, gdy np. skonsultuje się z adwokatem w kancelarii prawnej.
DB Invest Premium – unieważnienie umowy polisolokaty
W pewnym momencie Deutsche Bank zaczął dystrybuować wśród swoich Klientów polisę o nazwie db Invest Premium. Często była ona przedstawiona jako sposób na zainwestowanie pieniędzy z rachunku oszczędnościowego lub lokaty.
Bezpieczeństwo inwestycji również miało być podobne, choć ostatecznie okazywało się, że pieniądze mocno tracą na wartości, a czasami nie można ich wypłacić w ogóle. W przypadku tego produktu są szanse na unieważnienie całej umowy i odzyskanie całości wpłaconych środków. Jako podstawy nieważności wskazać można na takie argumenty jak:
- sprzeczność z naturą stosunku zobowiązaniowego (umowy ubezpieczenia),
- brak zwrotu wartości rachunku przez towarzystwo ubezpieczeń,
- nierównomiernie rozłożone ryzyko pomiędzy stronami umowy oraz niemożliwość ustalenia wysokości świadczenia ubezpieczyciela na podstawie umowy.
Choć sprawy tego typu są dosyć świeże, wydaje się, że argumenty na korzyść konsumentów są bardzo mocne i ostatecznie linia orzecznicza przechyli się w ich stronę.
Rozwiązanie umowy polisolokaty
Aby rozpocząć ubieganie się o zwrot pieniędzy z polisolokaty należy w pierwszej kolejności rozwiązać zawartą umowę. Procedura zamykania polisy i wypłaty środków trwa około dwóch-trzech tygodni. Następnie towarzystwo ubezpieczeń przesyła do konsumenta rozliczenia do umowy, który to dokument będzie stanowił podstawę dochodzenia dalszych roszczeń.
Jak zrezygnować z polisy UNIQA?
Ubezpieczający mają dwie możliwości zakończenia stosunku prawnego z towarzystwem ubezpieczeń.
Pierwszy polega na wysłaniu stosownego oświadczenia woli na adres siedziby ubezpieczyciela (o czym powyżej).
Drugi sposób nie wymaga żadnej aktywności i polega na zaprzestaniu płaceniu składek (tak gdzie składki są płacone regularnie). Wówczas umowa powinna się rozwiązać poprzez czynności dorozumiane. Warto jednak w każdym przypadku zweryfikować treść umowy, czy taki sposób zakończenia umowy jest dopuszczalny.
Jak rozwiązać umowę z UNIQA?
Najprościej zrobić to za pomocą formularza przygotowanego przez towarzystwo ubezpieczeń, choć nie ma takiego obowiązku. Innymi słowy napisane własnym słowami oświadczenie woli o chęci zakończenia stosunku umownego będzie wystarczające.
W praktyce jednak oczywiście łatwiej jest jedynie wypełnić przygotowany formularz, aby uniknąć wątpliwości i nie narażać się na „tworzenie problemów” przez zakład ubezpieczeń.
Wezwanie do zapłaty
Pierwszym etapem odzyskiwania pieniędzy z polisolokaty jest skierowanie do ubezpieczyciela wezwania do zapłaty. Jest to również niezbędny, formalny wymóg przed złożeniem pozwu. Wskazać trzeba w nim dokładną kwotę, której zapłaty się domagamy. Warto zawrzeć w nim także stosowną argumentację prawną.
To przedsądowe pismo ma również istotne znaczenie z perspektywy naliczania odsetek. Zgodnie bowiem z niektórymi poglądami, dopiero wezwanie do zapłaty z tytułu opłaty likwidacyjnej rozpoczyna bieg terminu naliczania odsetek. Co prawda przeważający zdaje się drugi pogląd (tzn. że wypłata całej wartości rachunku powinna nastąpić w terminie wskazanym w umowie), tym niemniej warto jest jak najszybciej wysłać wezwanie do zapłaty.
Pozew Polisolokata
Wezwanie do zapłaty może odnieść skutek, ale nie musi. Zależeć to może od argumentów, które zostaną w nim zawarte. Jeżeli towarzystwo ubezpieczeń nadal nie chce wypłacić nienależnie zatrzymanej kwoty, pozostaje jedynie złożenie pozwu do sądu.
Pozew jest pismem wszczynającym cywilne postępowanie sądowe. Jest to dosyć skomplikowane pismo, które musi zachować określone warunki formalne. Konieczne jest m.in. dokładne opisanie stanu faktyczne sprawy i tego, skąd wynika nasze roszczenie. Warto jest zawrzeć w uzasadnieniu również stosowną argumentację prawną, która przekona sąd do naszego stanowiska.
Argumenty prawne są tutaj kluczowe, bowiem uznanie danego postanowienia umownego za abuzywne jest właśnie kwestią prawną.
Po złożeniu pozwu najczęściej wydawany jest nakaz zapłaty. Zdarza się jednak czasami, że sprawa jest kierowana od razu na rozprawę. Od nakazu zapłaty ubezpieczycielowi przysługuje sprzeciw, który powoduje, że sprawa jest przekazywana do normalnego rozpoznania. W jej trakcie przeprowadzane są dowodu (głównie z dokumentów) i strony prezentują swoje argumenty prawne.
Wyrok UFK UNIQA
Zakończenie postępowania następuję poprzez wydanie wyroku, co ma miejsce po zamknięciu rozprawy.
Każda ze stron może złożyć wniosek o uzasadnienie, a po jego otrzymaniu złożyć apelację, jeżeli wynik sprawy nie odpowiada jej oczekiwaniom. Towarzystwo ubezpieczeń nie zawsze wnosi apelację od wyroku, w którym sąd zasądza zwrot opłaty likwidacyjnej. Ma to związek z dużą liczbą podobnie rozpoznanych spraw i świadomością, że wniesienie apelacji przez ubezpieczyciela przyczyni się tylko do zwiększenia kosztów postępowania.
Adwokat dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
Kancelaria Adwokacka
ul. Rynek Dębnicki 6/3
30-319 Kraków
Telefon: 12 307 21 26
Mail: [email protected]
